بسیج،از حرف تا عمل

نویسنده: مهدی کهن

برای شناخت هر گروهی می توان به دو نحو عمل کرد، یک راه، نگاه به ایدئولوژی و اهداف تشکیل آن ساختار و گروه از نظر رهبران و موسسان آن است و یک راه، نگاه به عملکردش در طول سالهای فعالیت آن گروه است.در نگاه به بسیج نیز می توان از این دو دیدگاه استفاده کرد.

شاخصه های بسیج

 نگاهی ایدئولوژیکی به بسیج که نیاز به بررسی آراء و نظرات رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی (ره) دارد. تفکر بسیج که از اندیشه های امام خمینی برخاسته، دارای ویژگی هایی است.از جمله ارتباط با خدا،اخلاص در عمل،کسب رضای خدا در کار،گمنامی و بی نشانی،حضور دائمی و فراگیر در صحنه،عمل مجاهدانه، شهادت طلبی،دغدغه مندی و خط شکن بودن،آرمان خواهی تواًم با عمل گرایی،بصیرت و اعتدال گرایی،نشاط و انضباط. بسیج برای حفظ نظام و انقلاب اسلامی و یک تشکیلات بر آمده از انقلاب است. ولی بسیجی بودن منحضر به انقلاب اسلامی نیست بلکه به گفته امام راحل :«قضیه بسیج ، همان مساله ای است که در صدر اسلام بوده است این مساله جدید نیست ، در اسلام سابقه داشته است و چون مقصد ما اسلام است ، باید هر جوانی یک نیرو باشد برای دفاع از اسلام و همه مردم و هر کسی در هر شغلی که هست، مهیا باشد برای جلوگیری از کفر و هجوم بیگانگان » . البته اگر بسیج را یک نیروی پا به کار برای عرصه های پیکار بدانیم، می توان صهیونیست ها و سلفی ها و نازی ها را از نمونه های آن است. اما تفکر بسیجی دارای عقلانیت و بصیرتی است که به واسطه ی رهبری الهی و بصیر ایجاد می شود و به همین خاطر از بیراهه رفتن و کورکورانه تبعیت کردن، در امان می ماند. از دیگر ویژگی های بارزی که رهبر کبیر انقلاب بر آن تاکید داشتند،همه گیر بودن این تفکر است. بسیح مختص یک قشر خاص نیست بلکه قصد دارد تمام مردم از این روحیه برخوردار باشند زیرا تحقق اهداف بسیج جز به این وسیله  برآورده نخواهد شد.

بسیج در میدان عمل

اگر کسی بخواهد بسیج را تنها از روی اتفاقاتی که در طول سی سال انقلاب افتاده است، بشناسد یک مولفه را بیشتر خواهد دید و آن «حضور همیشگی در صحنه» است. ظهور بسیج ده ماه بعد از پیروزی انقلاب و ده ماه قبل از آغاز جنگ بود. سپاه پاسداران مسئولیت ساماندهی این تشکیلات را داشت. بسیج بیست میلیونی را همه ما شندیده ایم که اولین بار امام راحل فرمودند:«وهمه جا باید این طور بشودکه یک مملکت بعد از یک چندسالی بشود یک کشوری با بیست میلیون جوان که دارد،بیست میلیون تفنگدار داشته باشد،بیست میلیون ارتش داشته باشد.واین یک همچه مملکتی آسیب بردار نیست.»4/9/58 از این ها نتیجه می گیریم بسیج حافظ و پاسدار این انقلاب است نه یک ارگان نظامی در کنار سپاه و ارتش، بلکه در مواقع نیاز لباس رزم بر تن می کند و از مرزهای خاکی دفاع می کند. اما اولین حضور بسیج مصادف می شود با هشت سال جنگ تحمیلی، شاید به همین دلیل دید کلی مردم نسبت به بسیج به عنوان یک ارگان نظامی است.ولی اگر از هشت سال دفاع مقدس عبور کنیم، دورانی شروع می شود به نام «سازندگی». دورانی که عده ای سازندگی را تنها به عنوان شعار علم کردند. اما بسیج مخلصانه آستین همت خویش را بالا زد و بر ویرانه های جنگ کلنگ آبادانی می زد. روحیه جهادی که از جنگ به یادگار مانده منشاً خدماتی می شود که ولی نعمتان، در این سرزمین، از آن بهره مند می شوند. روحیه جهادی در تبلیغ، روحیه جهادی در سوادآموزی، روحیه جهادی در عمران و آبادانی موجب می شود تا افرادی همچون «حاج عبدالله والی» از کسانی باشد که بعد از بر زمین گذاشتن اسلحه، بیل و کلنگ به دست گیرند و روستاهای دور افتاده ای مثل بشاگرد را آباد سازند.این نشان از آمادگیِ روحیه ی بسیجی، برای تامین نیازهای انقلاب دارد. اما دورانی که پرچمدار بصیرت، مقام معظم رهبری از توطئه های نرم دشمن سخن می گوید، بسیج از پا نمی نشیند. گوش به فرمان ولی بودن از شاخصه های اصلی این تفکر است. همانطور که در صدر اسلام حضرت علی(ع) این وظیفه را به خوبی اجرا کردند.به بیان مقام معظم رهبری:«بسیجی واقعی حضرت علی (ع) است که همه ی وجودش را وقف اسلام کرد که این الگوی یک فرد بسیجی است.»فعالیت های فرهنگی در قالب یادواره های شهدا برای زنده کردن یاد و خاطره شهدایی که هنوز هم مایه برکت این نظام جمهوری اسلامی هسنتد. انجام می شد. زمانی که عده ای صحبت از به تاریخ پیوستن اندیشه های امام می کردند و رزمندگان دفاع مقدس را افرادی بی هدف می پنداشنتد، پایگاه های بسیج حوزه و دانشگاه، بسیج شهری و روستایی در پاسخ به این شبهه پراکنی ها فعالیت های گسترده ی فرهنگی را شروع کردند. اردوهای راهیان نور که منشا برکات معنوی بسیاری در کشور شد، نیز از این فعالیت ها بود. همچنین زمانی که دشمن از حضور ناتو های فرهنگی خود در داخل کشور ناامید شد، دست به ابتکاری جدید برای سست کردن پایه های اعتقادی جوانان و نسل آینده این انقلاب زد. این ابتکار چیزی نبود جز فضای مجازی اینترنت. شبکه های اجتماعی فضایی را برای دشمن فراهم می کرد تا بتواند بدون حضور فیزیکی، علیه این انقلاب توطئه کند. شبکه های اجتماعی مختلفی از جمله فیس بوک و توییتر توانستند در بین جوانان محبوبیت پیدا کنند و امروز چندین هزار ایرانی عضو این شبکه ها هستند. این شبکه ها و سایت  ها به بهانه آزادی بیان مبانی اسلام و انقلاب را هدف می گیرند تا جوانان و مخاطبان خود را نسبت به ارزشهای اسلامی و انقلابی سست کنند. همجنین این نوع فضاها تبدیل به صحنه جنگی برای دشمن شده است تا بتواند از بین یاران خودی نفوذی های پیدا کند تا برای آنها مزدوری کنند. از جمله کارکردهای خطر آفرین شبکه های مجازی در فتنه 88مشاهده شد. دشمنان از طریق اینترنت به خط دهی و راهنمایی فتنه گران می پرداختند. بسیج در این برهه به برپایی حلقه های معرفتی صالحین پرداخت تا از این راه بتواند پاسخگوی شبهات جوانان باشد. با تمام موفقیتهای این طرح، هنوز هم نیاز به حضور بسیج، در فضای مجازی احساس می شود. البته برای دفاع از ارزشهای انقلاب رفع فیلترینگ فیس بوک راه حل مناسبی نیست.

 آسیب های پیش روی بسیج

تمام فعالیت های بسیج در طی سه دهه گذشته، مانند فعالیت های نظامی، سازندگی، فرهنگی و معرفتی  از جمله کارهای پر ثمر و به مقتضای زمان بوده است. علاوه بر اینکه بسیج نباید هیچ کدام از این فعالیت ها را متوقف کند، همان طور هم، نباید هیچ یک از آنها را بر دیگری مقدم بدارد. توجه بیش از حد به  آمادگی دفاعی بدون پرداختن به مسائل معرفتی و معنوی آسیبی است که منجر به ناکارآمدی این نیرو خواهد شد. مقام معظم رهبری می فرمایند:«بسیج سیاسی است،اما سیاست زده نیست.سیاسی کار نیست.جناحی نیست.» 6/9/90 .وارد شدن به جریان های سیاسی (به نحوی که از اهداف یک حزب و گروه پیروی کردن) وطرفداری از یک شخص خاص (به نحوی که اشتباهات او غافل شویم) از مصادیق سیاست زدگی است. در سیاست های کلی بسیج تنها جلودار و راهبر، ولی امر است و هیچ شخصی نمی تواند جای او را بگیرد. تبعیت و پیروی از ولی امر از ویژگی های بارز این تفکر است. اما دیگر آسیبی که می تواند ،در صحنه بودن بسیج را کمرنگ کند، عدم آشنایی به ابزار روز است. همانطور که قبلا گفتیم امروز دشمنان از ابزارهای جدیدی علیه انقلاب استفاده می کنند. این خود نیازمند تجهیز بسیح به این ابزار است.

 اما در آخر باید گفت شجره طیبه بسیج منحصر به عضویت در پایگاه ها و حوزه های مقاومت نیست، همچنین منحصر به انقلاب و کشور ایران هم نیست. بلکه هر شخصی در هر کجای دنیا که داعی مبارزه با طاغوت را دارد و منتظر منجی ای است که او را یاری دهد، تا بوسیله مستضعفین در زمین، حکومت را از ظالمین باز پس گیرد، او نیز در خیل این گروه جای می گیرد. از خدا می خواهیم تا ما را از بسیجیان قرار دهد، همان طور که امام راحل نیز چنین دعا کردند:«ازخدا می خواهم مرا با بسیجیانم محشور گرداند،چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود یک بسیجی ام.»2/9/67